İşe İade Davası Arabuluculuk 2020 (Arabulucu Zorunluluğu)
İş Kanunu’na göre haksız sebeplerle işvereni tarafından işten çıkarılan kişilerin dava açarak tekrar işe dönme hakları bulunuyor. İşe iade ya da işe geri dönüş davası denilen bu davalar hakkında 2018 itibariyle bazı yenilikler yürürlüğe girmişti. Bu makalemizde işe iade davası şartları, tanımı, tazminatı gibi konularda verdiğimiz bilgilerin yanında 01.01.2018 itibariyle yürürlüğe giren zorunlu arabuluculuk konusuna da değindik.
İşe İade Davası Nedir? (İşe Geri Dönüş Davası)
Bir çalışanın iş sözleşmesi, kanunda geçerli bir dayanağının olmamasına rağmen, işveren tarafından feshedilebiliyor. Bu durumlarda işten çıkarılan kişiler mağdur duruma düşüyor. İşe iade davası; iş sözleşmesi haksız yere feshedilen kişinin, işine tekrar dönebilmesi açılan davalara denir.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre bir kişi haksız yere işten çıkarılır yani sözleşmesi feshedilirse; bu fesih kanunen geçerli olmayacaktır. İş Kanunu’nun 18. 19. 20. 21. 22. ve 29. maddelerinde işverenin hangi durumlarda haklı fesih yapabileceği belirtilmiştir. Bu durumlar dışında işçinin sözleşmesi feshedilirse bu haksız bir işlemdir. İşverenin geçerli bir sebep göstermeden işçinin sözleşmesini iptal ederse bu da kanunen geçersiz bir işlem sayılacaktır.
İşe İade Davası Şartları Nelerdir?
İşe iade davası açmak isteyen kişilerin bazı şartları karşılaması gerekiyor. İşe iade davası şartları şunlardır:
- İş Sözleşmesinin İş Kanunu’na ya da Basın İş Kanunu’na Tabi Olması
- İş Sözleşmesinin süresiz olması
- İşçinin en az altı ay kıdeminin bulunması
- Davaya konu olan iş yerinin 30 ya da daha çok işçi çalıştıran bir iş yeri olması
- İşveren vekili statüsünde olmamak.
İşe iade davası şartları karşılanmazsa işe iade davası açılamamaktadır.
İşe İade Davası Nasıl Açılır? İşe İade Davası Nerede Açılır?
İş sözleşmesi kanunen geçerli bir sebep belirtilmeden iptal edilen veya sözleşmenin iptal edilme sebebinin doğruluğunun kabul edilmediği durumlarda, işten çıkarılan kişiler, işe iade davası şartlarını yerine getirerek işe iade davası açabilirler.
İşe iade davaları (işe geri dönüş davası), işe iade dilekçesi yazılmak suretiyle İş Mahkemeleri’ne açılabilir. Davanın açılacağı mahkeme, iş yerinin bulunduğu yere veya işverenin ikamet ettiği yere bakan İş Mahkemesi’dir. Belirtilen yerde iş mahkemesi yoksa bunun yerine Asliye Hukuk Mahkemelerine işe iade davası açılabilir.
İşe İade Davası Açma Süresi Ne Kadardır?
İşe geri dönüş davası ya da diğer adıyla işe iade davası açma süresi, işçinin haksız yere işten çıkarılmasının kendisine tebliğ edildiği (fesih bildirimi) tarihten itibaren 1 aydır. Bu süre zarfında kişi işe iade davası açmazsa, kişinin iade hakkı düşecektir. Bu sebeple yasal süreyi geçirmeden dava açmak çok önemlidir.
İşe İade Davası İçin Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?
İşe iade davası açmak için avukat tutmak şart değildir. Ancak bu tip davalar yapısı gereği karmaşık bir hal alabileceğinden, bir avukattan destek almak yararınıza olabilir. Bu durum işe iade ya da tazminat alma durumunuzu güçlendirebilir. 2018 yılından itibaren işe iade veya tazminat davası açmadan önce arabulucuya gitmek zorunlu oldu. Arabulucu durumu çözemezse dava açılabilir.
İlginizi çekebilir: https://yatırımhaber.com/kredi-notu-nasil-yukselir/
İşe İade Davası Açmadan Önce Arabulucuya Gitmek Gerekiyor
İşe iade davalarının uzun sürmesi ve masrafların fazla olması, sorunun mahkemeye taşınmadan önce arabuluculara nakledilmesini ortaya çıkardı. İşten çıkarılan kişi işverenini mahkemeye vermeden önce arabulucuya gitmek zorunda. Arabulucu işçi ve işverenin anlaşması için aracılık görevi üstleniyor. Sorun çözülemezse kişiler mahkemeye başvurabilmekteler. Peki, hangi işçi – işveren sorunlarında arabulucuya gitmek zorunludur?
Hangi işçi – işveren sorunlarında arabulucuya gitmek zorunludur?
Aşağıdaki işçi – işveren anlaşmazlıklarında kişilerin mahkemeye müracaat etmeden önce arabulucuya gitmeleri gerekiyor:
İşçinin dava açmadan önce arabulucuya gitmesi gereken durumlar:
- İhbar tazminatı
- Kıdem tazminatı
- Kötü niyet tazminatı
- Eşitliğe aykırılık tazminatı
- Sendikal tazminat
- Mobbing tazminatı
- Ücret, prim, ikramiye anlaşmazlıkları
- Fazla mesai ücreti
- Yıllık izin ücreti
- Hafta tatili ücreti
- Ulusal bayram, genel tatil ücreti ve benzeri alacaklar
- İş sözleşmesinin iptalinin geçersizliğine dayalı durumlar
İşverenin dava açmadan önce arabulucuya gitmesi gereken durumlar:
- İhbar tazminatı
- Cezai şart
- Eğitim gideri
- Haksız rekabete bağlı tazminat vb.
Arabulucuya Götürülemeyen İşçi – İşveren anlaşmazlıkları nelerdir?
Aşağıdaki işçi – işveren uyuşmazlıklarını gidermek için arabulucuya gidilemez:
- İş kazası kaynaklı tazminat talepleri ve bu konudaki rücu davaları,
- Hizmet tespiti
- Yaşlılık aylığına hak kazanma tespiti vb Sosyal Güvenlik Kurumu uyuşmazlıkları.
İlginizi çekebilir: Ödenen SGK primlerinizi nakit olarak geri alabilirsiniz. Detaylı bilgi almak için tıklayın: https://yatırımhaber.com/sgk-primi-geri-alma/
Zorunluluğu Olan Uyuşmazlıklarda Arabulucuya Gidilmezse Ne Olur?
Bu tip durumlarda önce mahkemeye gidilirse ve mahkeme arabulucuya gidilmeden dava açıldığını anlarsa, davanın reddine karar verilir.
İşe iade davalarında arabulucuya gitmek için yasal süre ne kadar?
1 ay içinde arabulucuya giderek uyuşmazlığın çözülmesi talep edilmelidir. Arabulucu uyuşmazlığı 3 hafta içinde çözmelidir. Bazı durumlarda arabulucu çözüm süresine en fazla 1 hafta daha uzatabilir.
Arabulucu sorunu çözemezse ne olacak?
İşçi ve işveren arabulucuk sürecinde uzlaşamaz ve problem çözülemezse ,davacı, anlaşmanın sağlanamadığına dair son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından tasdiklenen bir suretini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu şekilde uyuşmazlık mahkemeye taşınabilir.
